با توجه به داده های سایت JMP وضعیت بهسازی در ایران به شرح زیر می باشد:
1. پوشش کلی (Total)
- 90/5 % جمعیت (حدود ۸۲.۸ میلیون نفر) دستکم به خدمات بهداشتی اولیه یا پایه ( basic sanitation services ) دسترسی دارند.
یعنی اکثریت جمعیت ایران به نوعی از تسهیلات بهبود یافته بهداشتی دسترسی دارند.
2. تفکیک شهری و روستایی
- شهری:
- ۷۵.۳٪ (حدود ۵۳.۶ میلیون نفر) از خدمات بهداشتی ایمن (safely managed sanitation services) استفاده میکنند (بهترین سطح خدمات: دفع یا تصفیه ایمن فاضلاب).
- ۱۷.۵٪ (حدود ۱۲.۴ میلیون نفر) به خدمات پایه یا اولیه (basic services) دسترسی دارند (یعنی توالت بهبود یافته ولی نه مدیریت ایمن فاضلاب).
- ۷.۲٪ (حدود ۵.۱ میلیون نفر) فقط خدمات محدود شده (limited services) دارند (مثلاً مشترک با چند خانوار).
- تعداد بسیار اندکی (۲ نفر!) در دسته بهبود نیافته (unimproved) قرار گرفتهاند، و هیچکس در دسته دفع در محیط باز (open defecation) نیست.
- روستایی:
- ۸۲.۳٪ (حدود ۱۶.۸ میلیون نفر) به سطح حداقل در خدمات پایه (at least basic) دسترسی دارند.
- ۱۷.۷٪ (حدود ۳.۶ میلیون نفر) فقط به خدمات محدود دسترسی دارند.
- هیچ دادهای برای دستههای "دسته بهبود نیافته" و "دفع در محیط باز" ثبت نشده است (یعنی سهم صفر).
۳. الگوها
- ایران تقریباً مشکل دفع در محیط باز ندارد.
- شهرها وضعیت بهتری دارند چون بیشتر جمعیت در گروه به طور ایمن مدیریت شده (safely managed) قرار دارند.
- در مناطق روستایی گرچه حداقل پایه نسبتاً بالاست، اما بخش بزرگی (حدود ۱۷٪) هنوز در سطحخدمات محدودهستند، یعنی تسهیلات مشترک یا ناکافی دارند.
- جمعیتی هرچند کوچک در شهرها (۷٪) هنوز دسترسیشان محدود است.
اطلاعات به طور خلاصه در جدول زیر نشان داده شده است:
محل سکونت
|
به طور ایمن مدیریت شده
|
خدمات پایه
|
خدمات محدود
|
خدمات بهبود نیافته
|
دفع در محیط باز
|
شهری
|
۷۵.۳٪
|
۱۷.۵٪
|
۷.۲٪
|
≈۰٪
|
۰٪
|
روستایی
|
—
|
۸۲.۳٪
|
۱۷.۷٪
|
۰٪
|
۰٪
|
کل کشور
|
≈۹۰.۵٪ دستکم به خدمات پایه دسترسی دارند
|
—
|
۹.۵٪
|
≈۰٪
|
۰٪
|
تفسیر کلی
- کشور در زمینه پوشش بهداشتی، به ویژه حذف کامل "دفع در محیط باز"عملکرد خوبی دارد.
- با این حال، چالش اصلی در مدیریت ایمن فاضلاب (safely managed sanitation) است:
- در شهرها وضعیت قابل قبول است (سهچهارم جمعیت).
- در روستاها هنوز سطح "به طور ایمن مدیریت شده"گزارش نشده، فقط "حداقل پایه" گزارش شده است.
- حدود ۱۲ میلیون نفر شهری و ۳.۶ میلیون نفر روستایی هنوز خدمات بهداشتیشان محدوداست، که میتواند بر سلامت و نابرابریها تأثیرگذار باشد.
منبع
https://washdata.org/data/household#!/