بررسی عوامل موثر بر مرگ ناشی از سیل در ایران

سیل ها از مهم ترین ، رایج ترین، تکرار پذیرترین و خطرناک ترین انواع بلایای طبیعی در سطح زمین هستند که تاثیرات منفی برای انسان و خسارات اقتصادی را به بار میآورند بیش از ۳/۱ از مساحت دنیا در ۹۰ کشور دنیا در مواجهه با سیل فاجعه انگیز(فاجعه بار ) هستند که حدود ۸۲% از جمعیت دنیا را در برمی گیرند. قاره آسیا بیش از سایر مناطق دنیا تحت تاثیر سیل قرار گرفته است کشور ایران نیز در مناطق سیل خیز دنیا واقع شده است . در واقع سیل ها از علل عمده مرگ ناشی از بلایای طبیعی در جهان هستند .در طی قرن بیستم، سیل ها حداقل ۸ میلیون نفر را کشته اند. فدراسیون بی المللی صلیب سرخ و هلال احمر در سال ۲۰۱۳ اعلام نمود که ۴۴% از مرگهای ناشی از بلایای طبیعی بعلت سیل ها بودند. در گزارش جهانی بلایا در سال ۲۰۰۴ آمده است که سیل ها بطور متوسط سالیانه مسئول از بین بردن ۲۳۰۰۰ زندگی در دنیا هستند که سالیانه ۱۴۰ میلیون نفر را به شدت تحت تاثیر قرار می دهند. مطالعه Kundzewicz, ZW و Kundzewicz, WJ در سال ۲۰۰۵ نشان داده است که تعداد مرگهای جهانی ناشی از سیل ها ، در طی ۱۸ سال (از سال ۱۹۸۵ تا ۲۰۰۳ ) حدود ۳۰۰ هزار مرگ بوده است. اطلاعات مرکز تحقیقات اپیدمیولوژی بلایا (CRED) نشان می دهد که رخداد حدودا ۲۱۵۶ سیل در سه دهه اخیر در قرن بیستم منجر به ۲۰۶۳۰۳ مرگ شده است که بیش از ۲.۶ میلیارد زندگی را تحت تاثیر قرار داده است و باعث ۳۸۶ میلیارد دلار خسارت اقتصادی شده است. در دهه های اخیر دردنیا افزایش قابل توجهی در تعداد سیل ها و شدت تاثیرات آنها وجود دارد. رخداد سیل در کشور ایران نیز در حال افزایش است. علت افزایش فراوانی و شدت سیل های فاجعه آمیز در طی ۲۵ یا ۳۰ سال گذشته به گرم شدن جهانی و تاثیرات توسعه اقتصادی منتسب شده است. برخی منابع نیزانتظارافزایش فراوانی سیلاب ها بعلت تاثیر تغییرات اقلیم را دارند. در پنل بین دولتها در خصوص تغییرات اقلیم در سال ۲۰۰۷ بیان شد که میزان جاری شدن سیل در ۵۰ تا ۱۰۰ سال آینده بعلت تغییرات اقلیم و افزایش گرمای زمین افزایش خواهد یافت. و این به این معنی است که ممکن است مناطقی که قبلا تحت تاثیر سیل قرار نمی گرفتند جدیدا تحت تاثیر قرار بگیرند. در همین راستا با توجه به رشد جمعیت و مهاجرت جمعیت به مناطق ساحلی انتظار می رود اثرات سیل نیز افزایش یابد. در مجموع می توان گفت در سه ماهه آخر قرن بیستم بیش از ۵۰% از مرگهای ناشی از سیل دنیا در آسیا رخ داده است. رویداد سیل در کشور ایران در دهه های اخیر منجر به بی خانمان شدن بیش از ۴ میلیون نفر و مرگ هشت هزار نفر و مجروح شدن تعداد زیادی از افراد شده است (EM-DAT). طی سال های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲، در کشور ایران (واقع در خاورمیانه ) ۱.۴ میلیون نفر تحت تاثیر سیل قرار گرفتند و تعداد مرگهای ناشی از سیل بیش از ۴۰۰ مرگ بود. با وجود افزایش تعداد سیل ها و مرگهای ناشی از آن اطلاعات ما درباره احتمال از دست دادن زندگی انسانها در سیل ها ، و یا اقدامات کاهش آسیب بمنظور حفظ جان انسانها بسیار کم است. و تقریبا تحقیقات کمی در خصوص عوامل تعیین کننده و موثر در مرگ ناشی از سیل انجام شده است. برای کاهش ریسک مرگ ضروری است که علل منجر به مرگ ناشی از سیل را بشناسیم زیرا شناخت این عوامل روشن خواهد نمود که کجا، و چگونه احتمال از دست دادن زندگی بیشتر خواهد شد و چگونه می توانیم مداخله های موثری را داشته باشیم. لذا این مطالعه در راستای نیل به هدف فوق با بررسی علل منجر به مرگ ناشی از سیل و تجزیه و تحلیل علل منجر به مرگ ناشی از سیل در طی سال های گذشته اقدام به شناخت این عوامل نموده تا بتواند بمنظور کاهش آسیب مرگ ناشی از سیل پیشنهادات و راهکارهای عملی و علمی را ارائه نماید.